Wykłady
Wysłane przez Zbigniew Drozdowicz w pon., 2013-07-15 12:48
O racjonalności w religii i w religijności
Pojęcia racjonalności traktuję w tych Wykładach jako kategorie historyczne, to znaczy mające w przeszłości różne znaczenia, zastosowania, konteksty kulturowe, następstwa itd. W każdym przypadku trzymam się leibnicjańskiej zasad: „nic nie jest bez racji” (nihil esse sine ratione). Problem polega na tym, aby te racje rozpoznać oraz określić ich „wagę”. Pomocne w tym może być odwołanie się do tych znaczących myślicieli, którzy wskazywali na te racje oraz próbowali określić ich „wagę” - takich jak: ze starożytnych Platon, Ciceron i Aureliusz Augustyn, natomiast z nowożytnych T. Hobbes, D. Hume, Wolter i A.N. Condorcet, G.W.F. Hegel, L. Feuerbach i M. Weber
O racjonalności w filozofii nowożytnej
Znaczne zróżnicowanie pojawiających się w filozofii form racjonalności sprawia, że nie zawsze łatwo jest zorientować się, gdzie się one zaczynają i gdzie się kończą. Jakimś ułatwieniem w tej mierze może być przyjęte przeze mnie założenie, że w każdej z nich można wyróżnić dwa typy racjonalności, to znaczy racjonalność afirmacji ( twierdzenia czegoś) oraz racjonalność negacji ( wątpienie w coś lub przeczenia czemuś), przy czym często jest tak, że pod jednym względem się one wykluczają, pod innym dopełniają. Ustalenie ich dopełniania się i wykluczania niekiedy jest stosunkowo łatwe, ale bywa i tak, że komplikuje się tak bardzo, iż jedynie w pewnym przybliżeniu można wskazać występujące między nimi granice
Filozofia Oświecenia
Filozofia Oświecenia prezentuje najistotniejsze idee tamtej epoki oraz najważniejszych filozofów, z uwzględnieniem ich znaczących dzieł oraz biografii. Nakreślona przez autora panorama epoki pokazuje, iż tak żywo dzisiaj dyskutowana oświeceniowa filozofia nie tylko wpisuje się w odmienne ramy chronologiczne, ale także zawiera istotnie różniące się treści i formy wyrazu.
O racjonalności życia społecznego
Racjonalizm w życiu społecznym należy do tych fundamentalnych problemów, z którymi mierzyły się najtęższe umysły, a ci, którzy zanotowali na tym polu znaczące sukcesy stali się dla wielu póżniejszych pokoleń wielkimi autorytetami ...
O racjonalności w religii i w religijności (raz jeszcze)
Pojęcia racjonalności traktuję w tych Wykładach jako kategorie historyczne, to znaczy mające w przeszłości różne znaczenia, zastosowania, konteksty kulturowe, następstwa. W każdym przypadku trzymam się leibnicjańskiej zasady:"nic nie jest bez racji" (nihil esse sine ratione). Problem polega na tym,aby te racje rozpoznać oraz określić ich "wagę"- takich jak: z nowożytnych E. Durkheim, W. James, G. van der Leeuwa, M. Eliade, N.Luhmann
Filozofia włoska w epoce Odrodzenia i Oświecenia
W książce tej nie odpowiadam wprost na pytanie, czy historia ma sens. Przedstawiam natomiast tych,którzy mniej lub bardziej świadomie podejmowali próby jego znalezienia oraz wskazania tej siły sprawczej, która dziejom ludzkim ów sens nadała. Dla ludzi wierzących był nią i jest Bóg. Przekonani o tym byli zarówno Ojcowie Kościoła chrześcijańskiego, jak i ci, którzy uznawali ich autorytet i podążali za ich wskazaniami. Nie był on kwestionowany praktycznie do czasów Odrodzenia. Jednak nawet w tamtej epoce niewielu było takich, którzy stawiali przy nim różnorakie znaki zapytania. Zdecydowanie więcej ich pojawiło się w epoce Oświecenia. Był to okres w dziejach kultury europejskiej, w którym myśl religijna i myśl świecka zaczęły wyraźniej podążać odrębnymi drogami-również w przywiązanych do chrześcijańskiej tradycji i chrześcijańskich instytucji Włoszech. Znaczony był on nie jednym sporem między tymi, którzy chcieli i potrafili trzymać się tej tradycji w myśleniu o sensie historii, oraz tymi, którzy uważali takie myślenie za zafałszowywanie historii - zafałszowywanie, bowiem w ich przekonaniu jej prawdziwymi kreatorami i bohaterami są ludzie. Ten spór trwa do dzisiaj, wyznaczając linię podziału między historiozofią wyznaniową i historiozofią świecką.